Czy prawo kościelne może być lepsze? Dlaczego Kościół zwalnia wiernych z zachowania prawa, które sam przyjął? Jakie są alternatywne sposoby na uczestnictwo we mszy świętej podczas epidemii? – na te wszystkie pytania postaramy się odpowiedzieć.
Czym jest dyspensa w kościele katolickim?
Można powiedzieć, że jest to rozluźnienie prawa kościelnego. Jednorazowe zwolnienie z obowiązku przestrzegania konkretnego przykazania. Pamiętajmy, że dyspensa może być możliwa tylko w pewnych okolicznościach i przede wszystkim dla konkretnej grupy lub osoby.
Do najczęstszych udzielanych dyspens należą:
- spożywanie potraw mięsnych
- zabawy w okresie zakazanym
- dyspensy związane z zawieraniem małżeństw np. jeśli na drodze istnieje przeszkoda religii, wieku, pokrewieństwa
- zachowanie określonego czasu przed przyjęciem Komunii Świętej
- świętowanie dni świętych
Są to tylko niektóre możliwe dyspensy, które możemy otrzymać. Może ona zostać udzielona przez tych, którzy posiadają władzę wykonawczą. Mówimy tutaj o biskupie na terenie swojej diecezji i o proboszczu na terenie swojej parafii.
Historia udzielonych dyspens
Akceptacja danej dyspensy prowadzi również do dziwnych sytuacji, które mogą mieć miejsce. Jednym z takich wydarzeń było Święto Niepodległości, które odbywało się w piątek jakiś czas temu. Warszawę można było podzielić na dwie części, lewobrzeżna i prawobrzeżna.
W tej pierwszej mogli korzystać z dyspensy i jeść mięso, natomiast w tej drugiej obowiązywała absolutna wstrzemięźliwość od potraw mięsnych. Zdarzają się więc sytuacje śmieszne i absurdalne, ale musimy pamiętać, że dyspensa musi być udzielana oszczędnie, ponieważ jeśli co chwile każdy mógł mieć takie przyzwolenie nie byłaby ona tak doceniana,
Nie może ona zezwalać na odbieranie komuś życia, popełnianie cudzołóstwa czy niepłacenie podatków, zazwyczaj są to sytuacje, które wymieniliśmy wyżej, ale to od osób, które mają moc zależeć będzie dyspensa jaką dostaniemy. Nikt z nas nie spodziewał się, że wirus tak się rozprzestrzeni i będziemy musieli zostać w domu, dlatego tak ważne jest śledzenie informacji na temat dyspens jakie obowiązują.
Komu przysługuje
Kiedy mówimy o działaniu dyspensy obowiązuje ona na terenie danej diecezji, gdzie biskup ją udzielił. Podamy teraz przykład, żeby lepiej zrozumieć działanie tego wszystkiego:
- załóżmy, że biskup rzeszowski udzielił dyspensy od obowiązku niedzielnego uczestnictwa w mszach świętych, to obowiązuje ona dla osób, które przebywają na terenie diecezji rzeszowskiej i są w grupie osób, które biskup wymienił.
Modlitwa każdego dnia, a przede wszystkim w niedziele jest bardzo ważna, dlatego podczas ogłoszenia takiej dyspensy bardzo często osoba władcza zaznacza, że można korzystać z innej formy uczestnictwa w niedzielnej mszy. Są to takie źródła jak internet, radio, telewizja. Śpiewane piosenki religijne nie muszą być słyszane tylko i wyłącznie na żywo, ale również i z głośnika.
Dyspensa na mszę świętą w obliczu epidemii koronawirusa 2020
Absolutnym priorytetem w przypadku epidemii koronawirus jest ograniczenie wychodzenia z domu, zamykane są teatry, szkoły, kina i inne imprezy masowe. Wszystko po to, aby zapobiegać rozprzestrzenianiu się wirusa. Dla wielu katolików jest to niewyobrażalne, aby się nie modlić w naszych kościołach, ale czy zdrowie i bezpieczeństwo nie jest najważniejsze?
Zarekomendowano biskupom diecezjalnym udzielenie dyspensy w której nie ma być obowiązku uczestnictwa na niedzielnej mszy świętej do dnia 29 marca 2020 roku. Ma ona dotyczyć osób, które:
- są w podeszłym wieku
- osobom posiadającym objawy infekcji, może to być katar, kaszel, podwyższona temperatura
- dzieci i młodzież, a także dorośli sprawujący opiekę nad nimi
- osoby, które czują obawy, że mogą zostać zarażeni
Na szczęście dochodzą sygnały, że coraz więcej biskupów decyduję się na podjęcie takich działań. W momencie kiedy każdego dnia dochodzą nowe doniesienia o przypadkach zachorowań na wirusa, musimy ograniczyć nasze ryzyko. Młodzież i dzieci mogą przejść przez to bezobjawowo, ale zarazić osoby starsze, które akurat będą uczestniczyły we mszy świętej, dlatego tak bardzo ważna jest, aby nie przebywać w dużych skupiskach ludzi.
Epidemia Koronawirus 2020
Każdego dnia słyszymy o nowych przypadkach wirusa. Dotyka on przede wszystkim osoby starsze, ale może być rozprzestrzeniany przez każdego z nas, dlatego wszelkie możliwe środki ostrożności są w tym okresie po prostu zalecane. Jeśli nie musimy wychodzić z domu nie róbmy tego. To w jaki sposób zareagujemy i jak poprowadzimy nasze życie w tej chwili zależy również od tego jak mocno wirus się rozprzestrzeni. Zamknięte galerie handlowe, kina czy inne miejsca publiczne służą temu, aby zapobiec dalszemu rozwojowi wirusa, dlatego nie ułatwiajmy mu tego.
W momencie kiedy źle się czujemy i nasz stan zdrowia się pogarsza zadzwońmy i opiszmy to w jaki sposób się czujemy. Osoba po drugiej stronie przeprowadzi z nami dogłębny wywiad i pomoże nam jeśli już jesteśmy zarażeni. Na tym etapie bardzo ważne jest to jak się zachowamy, ponieważ to przede wszystkim od nas samych zależy jak daleko się to wszystko posunie, a także to w jaki sposób spędzimy święta.
Dyspensa udzielona przez arcybiskupa
Arcybiskup oświadczył w telewizyjnym wystąpieniu, że kościół jest wszędzie tam, gdzie Bóg jest kochany. Słowa te zachęcają do korzystania z dyspensy od uczestnictwa w niedzielnej mszy. Wspomniał, że zdrowie nasze i naszych bliskich jest najważniejsze i rozumie, że dla niektórych osób, które chcą uczestniczyć w niedzielnej mszy świętej może być trudne, ale prosi o zachowanie rozwagi.
Mając na uwadze zagrożenie zdrowia oraz życia (zgodnie z kan. 87 par. 1, 1245 i kan. 1248 par. 2 Kodeksu Prawa Kanonicznego), rekomendujemy biskupom diecezjalnym udzielenie dyspensy od obowiązku niedzielnego uczestnictwa we Mszy Świętej do dnia 29 marca br. następującym wiernym:
a) osobom w podeszłym wieku,
b) osobom z objawami infekcji (np. kaszel, katar, podwyższona temperatura, itp.),
c) dzieciom i młodzieży szkolnej oraz dorosłym, którzy sprawują nad nimi bezpośrednią opiekę,
d) osobom, które czują obawę przed zarażeniem.
Informujemy, iż Ksiądz Arcybiskup Sławoj Leszek Głódź, Metropolita Gdański takiej dyspensy udziela.
Pełną wypowiedź znajdziecie Państwo tutaj.
Wytyczne dot. uczestnictwa w nabożeństwach w obliczu epidemii
Dla wielu katolików nieobecność na niedzielnej mszy świętej jest czymś nie do przyjęcia, dlatego mimo zagrożenia chcą w niej uczestniczyć. Arcybiskup zalecił, aby nie było dużych zgromadzeń ludzi, dlatego poprosił o zwiększenie liczby niedzielnych mszy świętych i wspomniał, że osoby starsze i schorowane mogą zostać w domu i śledzić transmisje online. Nie ma również wymogu, by podczas mszy świętej przekazywać znak pokoju przez podanie dłoni.
Mając na uwadze rozsądek i bezpieczeństwo swoje, a także innych zaleca się do przeżycia tego dnia w trochę inny sposób. Możemy zgłębić się w swojej duchowej modlitwie, niekoniecznie udając się do dużego skupiska ludzi jakim jest Kościół.
Alternatywne sposoby na uczestnictwo we mszy świętej
Nie musimy spędzać tego dnia tylko i wyłącznie w Kościele. Sytuacja zmusza nas do tego, aby poszukać innej formy modlitwy i uczestnictwa w tym dniu. W dzisiejszym świecie technologia na tyle poszła do przodu, że możemy nie wychodzić z domu, a mimo to brać czynny udział w niedzielnej mszy świętej. Mając więcej czasu możemy możemy wziąć do ręki pismo święte i jeszcze bardziej przeżywać ten dzień.
Online
Msze świętą możemy oglądać na laptopie, komputerze czy nawet telefonie. Są specjalne strony internetowe, gdzie o wyznaczonych godzinach taka uroczystość jest transmitowana. W ten sposób koronawirus nie jest nam straszny, ponieważ zachowujemy wszelkie możliwe środki ostrożności. Jest bardzo dużo transmisji o różnych godzinach, dlatego możemy dostosować się do każdej pory, która nam odpowiada.
Radio
Jeśli nie mamy w swoim mieszkaniu tego urządzenia możemy go posłuchać również za pośrednictwem internetu. W każdą niedziele odbywają się audycje z uroczystości. To kolejny sposób na ograniczenie ryzyka.
Telewizja
Jest to najpopularniejsze miejsce, gdzie możemy obejrzeć mszę świętą. W każdą niedziele we wczesnych godzinach są one transmitowane z popularnych miejsc. Przedstawiamy godziny o których warto włączyć telewizor:
- TVP – 7:00
- TV Trwam – 9:30; 12:00
- TVN 24 – 11:00
Święta wielkanocne już niedługo, przeżyjmy ten czas z zachowaniem szczególnej ostrożności. Pomyślmy o nas samych i naszych bliskich nie pozwólmy, aby wirus dzięki nam rozprzestrzeniał się jeszcze bardziej.
