Podstawowe informacje
Adres: Polska
Diecezja: Diecezja Pelplińska
Kościół św. Mikołaja w Gniewie – gotycki kościół rzymskokatolicki zbudowany przez Krzyżaków w XIV wieku.
Obecna budowla wznosi się w miejscu starszego kościółka drewnianego, którego powstanie wiąże się z dawnym grodem bądź też z okresem przejęcia ziemi gniewskiej przez zakon cystersów. Dzieje budowy istniejącego do dziś kościoła murowanego są nieznane, wzniesiono go w ciągu XIV wieku, w drugiej ćwierci tego stulecia. Najpierw wzniesiono prezbiterium. Prawdopodobnie jeszcze przed połową XIV wieku przystąpiono do wznoszenia murów obwodowych korpusu. Całość prac zakończono w drugiej połowie XIV wieku. Jednocześnie z korpusem rozpoczęto budowę wieży, której forma z biegiem czasu ulegała zmianom. W drugiej połowie XV wieku, gdy Zakon opuścił miasto, wieżę podwyższono. Jak podaje Karol Górski[2] w tym czasie (1466-1472) starostą Gniewa był Jakub Kostka, herbu Dąbrowa. Pewną wskazówkę na temat czasu ukończenia budowy wieży stanowić może data podana w napisie niezachowanego dzwonu gotyckiego – 1482. Z pracami budowlanymi tego okresu można łączyć dobudowanie do wschodniego przęsła korpusu kaplic nie przewidzianych w pierwotnym założeniu. Około 1557 roku kościół przejęli w swe posiadanie protestanci. Dopiero w 1596 roku zwrócono świątynię katolikom. Na przełomie XVII i XVIII wieku kościół dotknęła nieznana katastrofa. W jej wyniku zniszczeniu uległy górna część wieży i sklepienia naw, które zostały odbudowane i odrestaurowane. Stan budowli ulegał stopniowemu pogorszeniu. W pierwszych latach XIX wieku kościół był remontowany oraz przeprowadzono drobne naprawy. W latach 1875-1876 odbył się generalny remont kościoła. W okresie międzywojennym została przeprowadzona renowacja wnętrza kościoła. W 1945 roku pociski artyleryjskie uszkodziły wieżę i mury kościoła, zniszczone zostały dachy i wszystkie okna. Po wojnie przystąpiono do niezbędnych napraw, którymi w dużym stopniu kierował ks.Władysław Piaskowski CR. Prace remontowe trwają do dnia dzisiejszego.
