W związku z niedawnymi wydarzeniami na terenie kraju, apostazja stała się tematem cieszącym się dużą popularnością. Termin ten wiąże się z odejściem od Kościoła Katolickiego, który nie zgadza się z wieloma, ważnymi dla społeczeństwa kwestiami. Polska, która od zawsze była uważana za kraj bardzo katolicki, w ciągu ostatnich dni po raz kolejny została bardzo mocno podzielona. Tym razem jednak podział ten dotyczy osób przeciwstawiających się konserwatywnym poglądom Kościoła i tych, którzy się za nimi opowiadają. W związku z tym coraz większe grono młodych ludzi zamierza zarzucić praktykowania wiary i dopuścić się apostazji. Co dokładnie kryje się pod tą nazwą? Jak odejść z Kościoła i jakie są tego konsekwencje? Na te i inne pytania, znajdziecie odpowiedź poniżej!
Apostazja – co to jest?
„Apostasía” to słowo, które wywodzi się ze starożytnej greki, a w dosłownym swoim znaczeniu tłumaczone jest jako „odstępstwo”. Zgodnie z definicją Słownika Języka Polskiego, słowo te oznacza „całkowite porzucenie wiary”. Może się również odnosić do zarzucenia dotychczas wyznawanych przekonań i zasad, jakimi się kierowaliśmy. W związku z dość katolickim podejściem w naszym kraju, termin ten kojarzony jest jednak z wystąpieniem z organizacji religijnej, czyli Kościoła katolickiego.
W związku z tym tak też jest ona widziana zgodnie z prawem kościelnym – apostazja to odrzucenie wiary chrześcijańskiej. Różnica pomiędzy definicją słownikową, a tą narzuconą przez tradycję chrześcijańską, jest więc widoczna gołym okiem. Ta pierwsza odnosi się do stanu duchowego, przez co nie wiąże się z formalnym wystąpieniem z organizacji religijnej. W świetle prawa kanonicznego apostazja jest jednak zerwaniem więzi ze wspólnotą duchową, która prowadzi do porzucenia wiary. Pod tym słowem ukrywają się więc dwa zjawiska, a mianowicie:
- porzucenie wiary
- formalne wystąpienie z organizacji religijnej
Dlaczego w Polsce tak często rezygnuje się z wiary chrześcijańskiej?
Nie da się ukryć, że wiele zmieniło się od czasu odejścia „naszego” papieża. W momencie śmierci Jana Pawła II, Polacy utknęli w konwenansach wiary, które narzucał Kościół sprzed kilkudziesięciu lat. W związku z tym doszło do uwstecznienia poglądów i pogłębienia radykalizacji działań Kościoła.
Na pytanie z czym kojarzy nam się tą instytucją, jedni odpowiedzą, że z „Bogiem, Honorem I Ojczyzną”. Coraz głośniej jednak mówi się o tym, że Kościół to maszyna do robienia pieniędzy, gromadzenia majątku i kierowania polityką kraju. Wielu młodym ludziom Kościół kojarzy się jedynie z kajdanami, jakimi instytucja ta chce nałożyć na wyróżniające się swoim indywidualizmem jednostki. Podobne podejście mają także Polacy w dojrzałym wieku. Dla nich wiara to narzędzie do kontrolowania umysłów ludzi, którzy dali jej się omamić. Krzyż zamiast znakiem transcendencji, powoli staje się oznaką braku szacunku do wolności drugiego bliźniego. W coraz bardziej widoczny sposób zauważa się to w słowach kleryków, którzy zachęcają do wytykania palcem tych, którzy odstają swoim wyglądem i seksualnością od norm społecznych sprzed kilkudziesięciu lat.
Procedura apostazji, czyli jak dokonać wystąpienia z Kościoła katolickiego krok po kroku
Na samym wstępie warto wspomnieć, że procedura tą wygląda identycznie w przypadku każdego innego wyznania. Nie ważne czy chcemy odejść od Chrześcijaństwa, czy Islamu – zawsze przebiega w ten sam sposób. Na terenie naszego kraju termin ten zwykło się jednak interpretować w odniesieniu do wyznania, które w znacznej większości narzucono nam w trakcie sakramentu chrztu świętego. To właśnie wtedy w symbolicznym sposób Polacy „zostali niezniszczalnym charakterem wszczepieni we wspólnotę Kościoła”. Jak więc wypisać się z „członkostwa” w Kościele?
Kto może przystąpić do procedury?
Zgodnie z Dekretem Episkopatu Polski, apostazji mogą dokonać:
⦁ osoby pełnoletnie, posiadające czynności prawne,
⦁ osoby, które przełożą proboszczowi w formie pisemnej, oświadczenie o dobrowolnym i w pełni świadomym odejściu od Wspólnoty Kościoła.
Prolog apostazji – co powinien zawierać?
Jeżeli spełniamy powyższe warunki, następnym krokiem jest napisanie „wniosku”, na mocy którego dopuścimy się odejścia od Wspólnoty. Powinien on:
- Zostać dostarczony osobiście proboszczowi parafii, do której się należy lub w miejscu najbliższym naszego zamieszkania,
- Zawierać pełne dane osobowe wraz z informacjami o dacie i miejscu chrztu – dobrze jest mieć przy sobie również świadectwo chrztu oraz dowód osobisty
- Uzasadnienie podjętej przez nas decyzji
Zgodnie z kościelnymi zasadami, kapłan przyjmujący od nas wniosek powinien podjąć się próby przekonania osoby ubiegającej się o apostazję, do pozostania w Kościele. Tym samym zapewne udzieli również pouczenia o konsekwencjach tego czynu.
Dalszy przebieg procesu
Aby apostazja dobiegła końca, kapłan przyjmujący nasze zgłoszenie musi:
⦁ Zadecydować o tym czy nasze intencje są dobrowolnie i świadome,
⦁ Podpisać 3 egzemplarze aktu wystąpienia z Kościoła, które pozostają do dyspozycji Kościoła
⦁ Przekazać wniosek do akceptacji biskupa – za jego zgodą proces dobiega końca, trafiając w ręce parafii, w której dokonano chrztu osoby występującej ze Wspólnoty. Następnie w księdze osób chrzczonych umieszcza się adnotację o tym, że osoba ochrzczona dobrowolnie odstąpiła wiary.
Konsekwencje dokonania apostazji
Osoby, które dokonały lub dopiero planują podjąć się apostazji, automatycznie okładane są nałożeniem tzw. ekskomuniki latae sententiae, która pozbawia prawa do:
- Pochówku katolickiego,
- Przyjmowania i odprawiania sakramentów,
- Możliwości zawarcia katolickiego ślubu – za wyjątkiem par mieszanych, w których jedna ze stron to osoba wierząca,
- Aktywnego uczestniczenia w wydarzeniach i życiu Kościoła,
- Przetwarzania danych osobowych osób, które zrzekły się wspólnoty, przez Kościół katolicki.
Ekskomunik ta jednak nie jest nieodwracalna w skutkach. Wedle przepisów Episkopatu na mocy podjętej apostazji nie możemy anulować swojego chrztu, przez co dalej będziemy traktowani jako osoba ochrzczona. Dzięki temu zawsze możemy powrócić do wspólnoty wiernych. Wystarczy tylko, że ponownie zapiszemy się do Kościoła.
