Wielki Post to okres, który jest niezwykle ważnych dla wierzących. Jego czas związany jest z odczuwaniem pokuty, która ma pomóc w odpowiednim przeżyciu Wielkanocy. Zaczyna się od Środy Popielcowej i trwa 40 dni, aż do Triduum Paschalnego. Jako że jest to czas, gdy powinno nastąpić wyciszenie, nie zaleca się wszelkich zabaw. To, co powinno mieć miejsce w jeszcze szerszym zakresie to medytacyjna modlitwa. Jest jednak też wiele symboli, które jasno określają, że właśnie trwa ten bardzo ważny czas dla wiernych. Poniżej mowa o wielu z nich oraz o tym, jakie dokładnie te symbole posiadają znaczenie.
Symbole wielkiego postu i ich znaczenie
Liczba 40
Bardzo znacząca jest już sama liczba 40, która oznacza więcej, niż może się wydawać. W Biblii liczba ta wykorzystywana jest około 200 razy. W starożytnych czasach dokładnie 40 lat liczyło jedno pokolenie. To już samo w sobie potwierdza, że liczba ta od zawsze była miarą dla wielu etapów życia. Przez 40 dni trwał również potop. Jednym z bardziej kojarzonych spotkaniem z tą liczbą jest historia Mojżesza, który przez właśnie tyle dni przebywał i pościł na górze Synaj. Po tym czasie Bóg przedstawił mu tablice, na których znajdowało się Dziesięć Przykazań. Jak więc widać, nawet gdy pojawia się inna liczba (jak w tej sytuacji 10) to i tak 40 odnotowuje swoje znaczenie w bardzo ważny sposób. Również sam Jezus podczas swojego życia trudził się postem trwającym wspomniane 40 dni. Jak napisane jest w Piśmie Świętym, dopiero po tylu dniach odczuł głód. Jest to dodatkowo symboliczne, bo może np. pokazywać, że jeśli się coś postanowi, można zaczekać, ale dokładnie tyle ile właśnie w danej sytuacji potrzeba. Nie więcej. To, co doskonale jest kojarzone również i przez tych, którzy nie przebrnęli przez wszystkie biblijne opowieści to historia o Wybranym Narodzie, który równo 40 lat wędrował z niewoli do Ziemi Obiecanej. Tu akurat można odczytać lekcje, która ukazuje, że nie każdy krzyż, który, się niesie, został nałożony przez samego Boga. Otóż nie każdemu po drodze było z wiarą. Skutkiem tego droga okazała się wiele, wiele razy dłuższa.
Popiół
Symbole wielkopostne kojarzą się również i z tym co dzieje się na jego samym początku. Otóż obecnie wszystko zaczyna się od Środy Popielcowej, gdy głowy wiernych posypywane są właśnie popiołem, który jest znakiem i symbolem Wielkiego Postu. Ma on przypominać o tym, że wszystko, co żyje i tak obróci się w proch. Może on przypominać o przemijaniu, oraz o tym, że czas na ziemi jest określony i nie jest wieczny. W związku z tym możliwość na to, by być dobrym człowiekiem na ziemi, nie trwa wiecznie i warto odpowiednio wcześnie zadbać o dobro wokół siebie. Poza tym popiół ma także uświadomić fakt, że ciało człowieka jest marne i ulegnie ono rozkładowi tak jak popiół, którzy powstał poprzez spalenie palm. Poza tym samo posypywanie głowy w popiele stało się zwrotem, który często jest używany w stosunku do osoby, która wstydzi się tego co zrobiła. Idąc dalej w to co jasno przekazuje Biblia osoba posypująca głowę popiołem to taka, która uznaje swoją porażkę i klęskę. Można też niegdyś było stwierdzić, że ten symboliczny popiół ma pomóc w tym, by pozbyć się zła, które w danej osobie zakorzeniło się tak bardzo, że samodzielnie trudno się go wyzbyć. Często też używane są słowa „Prochem jesteś i w proch się obrócisz”. Mogą być one rozumiane w różny sposób. Natomiast na pewno mogą przypominać o tym, że życie doczesne na ziemi nie jest dane na wieczność.
Krzyż
Krzyż to często odpowiedź na pytanie o to, jakie są symbole wielkiego postu. W chrześcijaństwie krzyż jest akurat symbolem towarzyszącym przy wielu obrzędach i okazjach. Jednak Wielkanoc ma tak ogromne znaczenie dla wiernych, że nie mogło go zabraknąć również w tym bardzo ważnym czasie. Przed samym ukrzyżowaniem Jezus nosi krzyż na swoich barkach przez tak zwaną drogę krzyżową. Jest ona na tyle symboliczna, że odnotowano przystanki dla każdego ważnego momentu, który następował podczas tego przejmującego wydarzenia. Biorąc pod uwagę całość drogi krzyżowej, nie da się uciec przed jej ogromną symboliką. Pokazuje ona, że każdy może upaść, nawet Jezus. Ma też ona wskazać wiernym prawidłowość, że właściwie każdy z ludzi spotyka się z mierzeniem się z przeciwnościami. Właśnie krzyż może uchodzić na symbol trudu i tego, z czym przez życie zmaga się dana osoba. Jeśli można zaś mówić o pozytywnym aspekcie tego symbolu, to okazuje się, że przez chrześcijan jest on także pojmowany jako znak zwycięstwa. Ostatecznie Jezus był królem dla chrześcijan umierając na krzyżu.
Fiolet
Jeśli ktoś powie w myślach wielki post symbole, to na pewno dotrze do skojarzenia związanego z kolorem. Dokładnie z fioletem, który uczestniczy niemal od zawsze podczas obrzędów wielkanocnych. Dlaczego akurat ten kolor? Pierwszy raz, gdy można natknąć się w różnych pismach tłumaczących np. kolory, które przywdziewają księża, pochodzą z IX wieku. Istnieje jednak co najmniej kilka historii związanych z wyborem właśnie fioletu. Otóż po pierwsze warto wspomnieć o tym, że kolor ten to połączenie czerwieni i niebieskiego. Można więc łatwo wywnioskować, że fiolet to wynik walki cielesności (czerwony) z niebem (niebieski). Taka walka w chrześcijaństwie omawiana jest wiele razy w Piśmie Świętym. Można też odnieść wrażenie, że ma ona taki sam, wręcz wieczny wymiar przez całą historię począwszy jeszcze od Starego Testamentu. Moment śmierci Chrystusa na krzyżu można rozumieć jako połączenie świata ziemskiego z duchowym. Kapłan podczas nabożeństw nakładając na siebie szaty w kolorze fioletu, ukazuje, że właśnie wierni mają do czynienia z chwilą, gdy oba światy — obecny i przyszły, duchowy się łączą. Fiolet też czasami rozumiany jest jako kolor wyjątkowy dlatego, że występuje tylko jako połączenie dwóch innych barw. Może więc kojarzyć się z czymś, co wyjątkowe. A taki jest dla chrześcijan okres postu.
Nabożeństwa
Warto też dodać, że znaki i symbole wielkiego postu to też następujące nabożeństwa. Pierwszym z nich jest oczywiście Środa Popielcowa, która jest początkiem Wielkiego Postu. W ten dzień należy stosować post ścisły. W polskim kościele nie jest stricte święto, jednak mimo to dla wiernych to pierwszy znak zbliżającego się ważnego czasu z duchowego punktu widzenia. Obrzęd ten opisywany jest od VII wieku. Kolejnym ważnym elementem jest Droga Krzyżowa. Już wieki temu wierni pielgrzymowali do Jerozolimy w celu symbolicznego przejścia takiej drogi, jaką przebył z krzyżem na plecach Jezus Chrystus. Co ciekawe przez wieki ilość stacji jak i ich kolejność zmieniała się. W Polsce początek znajomości i obchodzenia Drogi Krzyżowej przypada na XV wiek. Wiele osób wierzy, że gdy odbędzie pielgrzymkę i będzie uczestniczyć w Drodze Krzyżowej, to życie doczesne stanie się nieco lżejsze, bo noszony krzyż zacznie mniej ważyć. Wielki post symbol, to można wyczytać gdy zagłębi się w temat nabożeństwa Gorzkich Żalów. Jest to obrzęd, który jest bardzo popularny w Polsce, a zaczęło się tak dziać od XVIII wieku. Zwyczajową porą jest niedzielne popołudnie. Podczas Gorzkich Żali wiele modlitw jest śpiewanych. Ma miejsce też tak zwane kazanie pasyjne. Najczęściej zwracana jest uwaga na to, by pieśni były proste i by za ich pomocą wierni mogli współczuć cierpieniom Jezusa Chrystusa.
Kluczem do odpowiedniego przeżycia Wielkiego Postu jest oddanie się wierze oraz to, by nie pominąć tego co istotne. Jezus Chrystus niósł krzyż, który symbolicznie nosi każdy człowiek za swojego życia. Dla każdego jednak ten krzyż to co innego i ważne jest, by każdy był tego świadomy. W związku z tym czas postu można czcić w słuszny, ale jednak inny sposób niż inni. Trzeba też wziąć pod uwagę, że życie nakłada na ludzi wiele zmian. I tak ofiarą takiego postu w tym roku może być coś zupełnie innego niż za kilka lat, gdy trudności życiowe zmieniają się, co jest przecież całkiem normalne. Równie istotne jest też to, że jeżeli bliskie osoby potrzebują pomocy, można je wesprzeć swoją wytrwałością, ale też wiedzą. Otóż wiedza o tym co jest symbolem Wielkiego Postu i dlaczego nim się stało, nieraz jest pomocna w tym, by móc w nim trwać.
